Ίταλο Καλβίνο - Οι αόρατες πόλεις

Το 1972 ο Ιταλός συγγραφέας Ίταλο Καλβίνο παρουσίασε τις Αόρατες Πόλεις του. Όπως είπε σε ομιλία του το 2015 ο φίλος του Βασίλης Βασιλικός, ο Καλβίνο «προτίμησε να αιωρηθεί και να χαθεί στην στρατόσφαιρα, παρά να προσγειωθεί στη γη όπου υπάρχει στρατός και σφαίρες κι όπου τα γνώρισε εξ επαφής στη νιότη του. Με ορισμένα από τα έργα του, ο Καλβίνο εισήλθε στους ανεξερεύνητους χώρους του ουρανού. Εκεί όπου δεν υπάρχει χώμα και δεν υπάρχει αίμα. Έτσι, τα βιβλία του γίνονται διαστημικά και οι Πόλεις Αόρατες».  

Στη Λέσχη μας, θα συζητήσουμε το μυθιστόρημα Οι αόρατες πόλεις (1972) του Ίταλο Καλβίνο / Italo Calvino [1923-1985] σε μετάφραση Ανταίου Χρυσοστομίδη (Καστανιώτης, 2004).

Την παρουσίαση επιμελείται η φίλη μας Φωτεινή Τσετσώνη.

Στη συνέχεια, θα συζητήσουμε για τον προγραμματισμό της Λέσχης μας την επόμενη χρονιά.

Η συνάντηση θα γίνει τη  Δευτέρα 20/1 στις 5.30μμ. στον Πολυχώρο πολιτισμού Άρτεμις (Βασ. Όλγας 14 & Σουρή, τηλ 210-8056314-κοντά στον σταθμό Μαρούσι του ΗΣΑΠ, δίπλα στο κλειστό δημοτικό γυμναστήριο Σπύρος Λούης).

Σε αυτό το αφήγημα, ο εξερευνητής Μάρκο Πόλο προσπαθεί να περιγράψει στον αυτοκράτορα Κουμπλάι Χαν, χωρίς να γνωρίζει την γλώσσα του, το πώς μοιάζουν πενηνταπέντε πόλεις που έχει δημιουργήσει με την φαντασία του. Οι πόλεις είναι αρχικά αόρατες επειδή ο Κουμπλάι Χαν δεν τις βλέπει. Ο ταξιδευτής Μάρκο Πόλο όμως τις βλέπει, μπορεί να αντιληφθεί τη φύση κάθε πόλης και τις ιδιαιτερότητές της. Ο Κουμπλάι Χαν, όπως και μεις οι αναγνώστες, πρέπει να βασιστούμε σε αυτόν.

«Τι είναι όμως σήμερα η πόλη για μας; Σκέφτομαι ότι έγραψα κάτι σαν τελευταίο ποίημα αγάπης για τις πόλεις, τη στιγμή που γίνεται όλο και πιο δύσκολο να τις ζήσουμε. Η κρίση της πολύ μεγάλης πόλης είναι η άλλη όψη της κρίσης της φύσης. (...) Βιβλία όμως που προφητεύουν καταστροφές και αποκαλύψεις υπάρχουν ήδη πολλά· το να γράψει κανείς ακόμα ένα, θα ήταν πλεονασμός και κάτι τέτοιο δεν ταιριάζει στο χαρακτήρα μου. Αυτό που ο δικός μου Μάρκο Πόλο θέλει να ανακαλύψει είναι οι κρυφές αιτίες που οδήγησαν τους ανθρώπους να ζήσουν στις πόλεις, αιτίες που μπορούν να ισχύουν πέρα και πάνω από οποιαδήποτε κρίση. Οι πόλεις είναι ένα σύνολο πραγμάτων: απομνημονεύσεων, επιθυμιών, σημείων μιας γλώσσας· οι πόλεις είναι τόποι ανταλλαγών, όπως εξηγούν όλα τα βιβλία της οικονομίας, αλλά οι ανταλλαγές αυτές δεν είναι μονάχα ανταλλαγές εμπορευμάτων, είναι και ανταλλαγές λέξεων, πόθων, αναμνήσεων. Το βιβλίο μου ανοίγει και κλείνει με εικόνες ευτυχισμένων πόλεων που συνεχώς αλλάζουν σχήμα και χάνονται, κρυμμένες μέσα σε δυστυχισμένες πόλεις...»

Το βιβλίο που θεωρείται από πολλούς ως το αριστούργημα του Ίταλο Καλβίνο σε νέα μετάφραση. 

Φωτεινή Μαργαρίτη, Πίνακες – μοντάζ από το βιβλίο «Το εργαστήρι του συγγραφέα – Το εργαστήρι του αρχιτέκτονα…», Καστανιώτης 2007. Εικόνες: Μελίνα Αναλυτή, κολάζ σε χαρτί. Πηγή: Χάρτης, αρ. 20, 2020. https://www.hartismag.gr/hartis-20/afierwma/xartografies-ths-pollaplothtas

 

O Ίταλο Καλβίνο (1923-1985) γεννήθηκε στην Κούβα, αλλά σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε με τους γονείς του στην Ιταλία. Το 1943 προσχωρεί στους παρτιζάνους της ιταλικής αντίστασης. Πρωτοεμφανίστηκε στα ιταλικά γράμματα το 1947 με το μυθιστόρημα "Το μονοπάτι με τις αραχνοφωλιές" με θέμα την Αντίσταση, θέμα που πραγματεύεται και στο επόμενο βιβλίο του, μια συλλογή από διηγήματα με γενικό τίτλο "Τελευταίο έρχεται το κοράκι". Ακολουθεί η τριλογία που τον έκανε διάσημο, τρία σύντομα μυθιστορήματα που συνθέτουν τον κύκλο "Οι πρόγονοί μας: Ο διχασμένος υποκόμης", "Ο αναρριχώμενος βαρόνος" και "Ο ανύπαρκτος ιππότης". Ακολουθεί, το 1956, μια συλλογή ιταλικών λαϊκών παραμυθιών που μετέγραψε ο συγγραφέας με τον τίτλο "Ιταλικοί μύθοι", ενώ δυο χρόνια αργότερα εκδίδει τα "Διηγήματα", συλλογή που περιέχει και την πολύ γνωστή ενότητα διηγημάτων "Οι δύσκολοι έρωτες". Ακολουθούν δύο σύντομα μυθιστορήματα, το "Μαρκοβάλντο ή οι εποχές στην πόλη" και το "Η μέρα ενός εκλογικού αντιπροσώπου" (1963) που ολοκληρώνουν τη "νεορεαλιστική" του φάση. Το 1965 και το 1967 εκδίδει δύο συλλογές "φανταστικών" διηγημάτων με τίτλους "Τα κοσμοκωμικά" και "Ταυ με μηδέν", ενώ το 1969 εκπλήσσει όλο τον κόσμο με το "Κάστρο των διασταυρωμένων πεπρωμένων". Ακολουθούν τα έργα "Οι αόρατες πόλεις" (1972), "Αν μια νύχτα του χειμώνα ένας ταξιδιώτης" (1979) και "Πάλομαρ" (1983). Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν τα έργα "Κάτω απ' τον ιαγουάρο ήλιο", "Σχετικά με το παραμύθι" (δοκίμιο), "Αμερικανικά μαθήματα" (δοκίμιο), "Ο δρόμος του Σαν Τζιοβάνι", "Γιατί να διαβάζουμε τους κλασικούς" (δοκίμιο) και "Πριν να πεις "εμπρός"".

Πηγή: https://biblionet.gr/%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%89%CF%80%CE%BF/?personid=2095