Τη νύχτα όλα τα αίματα είναι μαύρα, του David Diop - παρουσίαση Βασιλεία Πλαστήρα

Εκπληκτικό βιβλίο που το διάβασα με κομμένη την ανάσα. Είναι ο εσωτερικός μονόλογος ενός Σενεγαλέζου τυφεκιοφόρου στα ευρωπαϊκά χαρακώματα του Α’ παγκοσμίου πολέμου.

Περιγραφή σκληρών, αποτρόπαιων γεγονότων με μια γλώσσα ποιητική, μουσική, μια γλώσσα σαν τραγούδι, (εξαιρετική η μετάφραση της Αλεξάνδρας Κωσταράκου), που απαλύνει τη φρίκη του πολέμου. Ο ήρωας είναι ένα εικοσάχρονο αγόρι που ο πόλεμος μεταστρέφει σε άγριο πολεμιστή, χάνει την αθωότητά του αλλά και τα λογικά του, την πίστη του στις πατρογονικές ιδέες αλλά και στον ίδιο τον εαυτό του, γίνεται δισυπόστατος.

Είμαι ο ίσκιος που καταβροχθίζει τα βράχια, τα βουνά, τα δάση και τα ποτάμια, τη σάρκα των ζώων και τη σάρκα των ανθρώπων. Γδέρνω, αδειάζω τα κρανία και τα σώματα. Κόβω τα μπράτσα, τα πόδια και τις παλάμες. Τσακίζω τα κόκαλα και ρουφάω το μεδούλι τους. Είμαι όμως και το κόκκινο φεγγάρι που ανατέλλει πάνω από το ποτάμι, είμαι το βραδινό αεράκι που κάνει τα τρυφερά φύλλα της ακακίας να σαλεύουν. Είμαι η σφήκα και το λουλούδι. Είμαι το ψάρι που σπαρταράει και η ακίνητη πιρόγα, και το δίχτυ και ο ψαράς. Είμαι ο φυλακισμένος και ο δεσμοφύλακας. Είμαι το δένδρο και ο σπόρος που το γέννησε. Είμαι ο πατέρας και ο γιός. Είμαι ο δολοφόνος και ο δικαστής. Είμαι η σπορά και η σοδειά. Είμαι η μητέρα και η κόρη. Είμαι η νύχτα και η μέρα. Είμαι η φωτιά και το ξύλο που το κατακαίει. Είμαι ο αθώος και ο ένοχος. Είμαι η αρχή και το τέλος. Είμαι ο δημιουργός και ο καταστροφέας. Είμαι δισυπόστατος.

Η διήγηση των σκηνών του πολέμου συνδιαλέγεται με τη νοσταλγία της ειρηνικής ζωής που ο ήρωας άφησε πίσω στο μικρό σενεγαλέζικο χωριό του.

Η Φαρί ήταν πιο όμορφη από ποτέ με ένα ρούχο στο κίτρινο του σαφράν που εφάρμοζε στο στήθος της, στη μέση και τους γοφούς της. Κάτω από το φως του φεγγαριού, το ρούχο της φαινόταν κατάλευκο. Η Φαρί μου έριξε ένα επίμονο και γρήγορο βλέμμα...το σώμα της Φαρί στο εσωτερικό του ήταν ζεστό, απαλό και μαλακό... μα τον αληθινό θεό, δεν γνώρισα τίποτε καλύτερο στη ζωή μου από την τρυφερή, υγρή ζεστασιά στο εσωτερικό του σώματος της Φαρί...μα τον αληθινό θεό, η Φαρί μου έκανε το πιο ωραίο δώρο που θα μπορούσε να κάνει μια νέα γυναίκα σε έναν νέο άντρα την παραμονή της αναχώρησής του για τον πόλεμο...η Φαρί Τιαμ κατάλαβε ότι η Γαλλία θα με έπαιρνε από κοντά της είτε πέθαινα είτε έμενα ζωντανός...η Φαρί Τιαμ δόθηκε σ’εμένα στο μικρό δάσος από έβενους πριν φύγω για τον  πόλεμο στη Γαλλία. Η Φαρί μ’αγαπούσε περισσότερο από την τιμή του πατέρα της...

Το βιβλίο είναι μια καταγγελία του πολέμου αλλά και του ρατσισμού, αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα αλλά μοιάζει και εξαιρετικά επίκαιρο. Μα πάνω από όλα είναι ένα καθηλωτικό βιβλίο, λογοτεχνικό με όλη τη σημασία της λέξης. Πολύ καλό και κατατοπιστικό το επίμετρο της Έφης Γαζή.   

Διαβάζοντας…

David Diop, Τη νύχτα, όλα τα αίματα είναι μαύρα, μετ. Αλεξάνδρα Κωσταράκου, Αθήνα: Πόλις, 2019, 168σ.

Ο Νταβίντ Ντιοπ, σενεγαλέζικης καταγωγής, γεννήθηκε στο Παρίσι το 1966. Μεγάλωσε στη Σενεγάλη, όπου τελείωσε και το λύκειο. Σπούδασε γαλλική φιλολογία στα Πανεπιστήμια της Τουλούζης και της Σορβόννης (Paris IV), όπου και ανακηρύχθηκε διδάκτωρ. Agrege της φιλολογίας, είναι αναπληρωτής καθηγητής της γαλλικής γραμματολογίας του 18ου αιώνα στο Πανεπιστήμιο του Πω, όπου διδάσκει παράλληλα γαλλόφωνη αφρικανική λογοτεχνία.
Έχει δημοσιεύσει το μυθιστόρημα με τίτλο "1989, l’ Attraction universelle", όπως επίσης και τη μελέτη Rhetorique negre au XVIIIe siecle.
Το μυθιστόρημά του Tη νύχτα, όλα τα αίματα είναι μαύρα τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ των μαθητών λυκείου (2018), το βραβείο Patrimoines (2018) και το βραβείο Strega Europeo στην Ιταλία (2019). Ήταν στις λίστες υποψηφιοτήτων για τα βραβεία Goncourt, Medicis, Femina, Renaudot, Βιβλιοπωλών του Νανσύ-Le Point και Αντρέ Μαλρώ.

Από τη Βιβλιονέτ: http://www.biblionet.gr/author/126107/David_Diop